Endoskopija
Endoskopski pregled
Endoskopija predstavlja zlatni standard koji obezbeđuje vizuelizaciju unutrašnjosti gastrointestinalnog trakta. Predstavlja kako dijagnostičku tako i terapijsku metodu u oboljenjima digestivnog sistema.
Kao dijagnostička metoda omogućava direktnu vizuelizaciju površine sluznice i dozvoljava identifikaciju različitih abnormalnosti uključujući, promene izgleda sluznice, izrasline na sluznici, suženja i proširenja na digestivnom traktu , benigne i maligne tumore, kao i neke vidove funkcionalnih oboljenja digestivnog trakta. Jedna je od metoda koja se koristi za definitivno postavljanje dijagnoza oboljenja digestivnog trakta, a to je omogućeno uzimanjem višestrukih isečaka – biospija sluznice – koje se šalju na patohistološki pregled u cilju postavljanja tačne dijagnoze.
Pored dijagnostike, endoskopija se koristi i u terapijske svrhe kao što su : zaustavljanje krvarenja , proširenje suženja, endoskopsko uklanjanje polipa ili ranih tumora odgovarajuće velične , odstranjivanje stranih tela iz lumena digestivnog trakta, itd.
Fleksibilna endoskopija gornjih partija digestivnog trakta ili Ezofagogastroduodenoskopija , podrazumeva pregled jednjaka , želuca i početnog dela dvanaestopalačnog creva .
Pregled se izvodi fleksibilnim aparatom koji na svome vrhu ima kameru , svetlo , kanal za uduvavanje vazduha i ubacivanje vode, asiraciju tečnosti , kao i radni kanal kroz koji se ubacuju različiti instrumenti u cilju biopsije sluznice ili drugih terapijskih intervencija.
Slika se sa aparata u realnom vremenu prenosi na ekran sa uvećanjem. Aparat zbog svoje fleksibilnosti i ručnih komadi omogucuje pregled lumena organa iz različitih uglova i pozicija, što je bitno kod uzimanja biopsija i izvodjenja različitih terapeutskih intervencija . U toku pregleda lekar stalno uduvava vazduh kako bi se organ od interesa maksimalno razduvao i njegova sluznica se adekvatno prikazala i pregledala . U cilju bolje vizuelizacije omogućeno je i ispiranje vodom sluznice pregledanog organa kao i asipriranje tečnosti.
(slika 1 – endoskopski aparat)
Priprema pacijenta za endoskopski pregled
Pre endoskopije potreban je opšti lekarski pregled koji podrazumeva:
razgovor sa pacijentom o osnovnim tegobama zbog kojih se radi endoskopija , postojanje drugih tegoba ili oboljenja , hronična terapija zbog nekih drugih bolesti , postojanje alergije na hranu i lekove , ranije operacije i fizikalni pregled pacijenta
Kod rutinske endoskopije obavezno je da poslednji obrok bude 6 sati pre pregleda.
(izuzev kod nekih pacijenata sa simptomatologijom ili već ranije poznatim oslabljenim pražnjenjem želuca kada je neophodan duži period bez unošenja hrane ili čak plasiranje nazogastične sodne u cilju pražnjenja želuca)
U našoj bolnici pregled se može obaviti bez anestezije , nanošenjm lokalne anestezije u regiju ždrela i to u vidu spreja ili gela , ili u kratkotrajnoj intravenskoj anesteziji (analgosedaciji) u prisustvu anesteziologa.
Najčešći simptomi pacijenata kod kojih se preporučuje endoskopija su:
- Bol u gornjem delu trbuha;
- Otežano varenje;
- Nadimanje;
- Otežano i/ili bolno gutanje;
- Učestalo povraćanje;
- Gubitak apetita i gadjenje na odredjenju hranu;
- Gubitak na telesnoj težini u kratkom vremenskom periodu;
- Povraćanje sveže krvi ili pojave crne stolice;
- Anemija;
- Bol iz grudne kosti;
- Osećaj gorušice, pojačane kiseline i vraćanje hrane iz želuca u jednjak;
- Lupanje srca , gušenje i drugi kardio-respiratorni simptomi, nakon isključenja kardio-respiratorne patologije.
Pacijent je pre izvođenja procedure uvek detaljno obavešten o potencijalnim rizicima endoskopije i eventualnim neželjenim efektima koji mogu da se jave nakon pregleda.
U današnje vreme, a sve u cilju prevencije i ranog otkrivanja različitih oboljenja , savetuje se gornja fleksibilna endoskopija svim osobama starijim od 40 godina, čak i ranije u slučaju genetske opterećenosti.
